जिबन यात्राको कमप्युटर

फेसबुकले गर्‍यो प्रयोगकर्ताको गोप्य परीक्षण

(0 votes)

लन्डन– शक्तिशाली सामाजिक सञ्जाल फेसबुकले आफ्ना सात लाख प्रयोगकर्तामाथि बिना जानकारी गरेको मनोवैज्ञानिक परीक्षणको व्यापक आलोचना भएको छ।

यो परीक्षणअन्तर्गत फेसबुकका ती प्रयोगकर्ताको नकारात्मक सामग्रीमा छेडखानी गरिएको थियो र प्रयोगकर्ताले यसलाई कसरी लिन्छन् भनेर हेरिएको थियो। यो शोध अमेरिकाका दुुई विश्वविद्यालयसँग मिलेर गरिएको थियो। उनीहरूको उद्देश्य थियो– एक निश्चित किसिमको भावनात्मक सन्देश देखेर बाँकी प्रयोगकर्तामा सामग्री पोस्ट गर्ने तरिका बदलिन्छ कि बदलिँदैन भन्ने हेर्नु।

फेसबुकले जुन तथ्यांक लिइएको हो, त्यो कुनै पनि एक व्यक्ति विशेषको फेसबुक एकाउन्टसँग सम्बन्धित भएको दाबी गरेको छ। यो शोधमा क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालय र कर्नेल विश्वविद्यालय संलग्न थिए।

यो शोध गरिएको तरिकालाई लिएर फेसबुक प्रयोगकर्ताबाट चर्को आलोचना भएको छ।

यसैबीच लेबर पार्टीका सांसद जिम सेरिदनले यो घटना जाँचको माग गरेका छन्। 'यो असाध्यै शक्तिशाली चिज हो र नागरिकलाई जोगाउन कानुन छैन भने कानुन बनाइनुपर्छ,' बेलायती पत्रिका गार्डियनले उनको भनाई उद्धृत गर्दै लेखेको छ।

मानिसको निजी जीवनमा दखल पुुर्‍याइरहेको उल्लेख गर्दै फेसबुकको यो कार्यबाट आफू दुुःखी भएको उनले जनाएका छन्। 'कसैको निजी जीवनमा यस्तो दखल पुुर्‍याउन ठीक होइन,' उनले भने।

यद्यपि इलिनोएको एल्महस्ट कलेजका मनोविज्ञानका प्राध्यापक कैथरिन स्लेज मुरले यो प्रयोग त्यति खतरनाक र गम्भीर नभएको बताएका छन्। उनका अनुसार यो परीक्षणको नतिजा पनि असाध्यै अचम्मित पार्ने खालको नभएको उनको दाबी छ।

यो शोधको निष्कर्षमा भनिएको छ– जुन व्यक्तिको पोस्टमा नकारात्मक सन्देश आउँछ, उसमा नकारात्मक पोस्ट गर्ने प्रवृत्ति कम हुन्छ।

- See more at: http://www.nagariknews.com/technology/story/20533.html#sthash.XotI4hKt.dpuf

अब चोरी भएको पासवर्ड पनि पत्ता लगाउने छ फेसबुकले

सोसल नेटवर्किङ साइट फेसबुकले आफ्ना उपभोक्ताहरुको खाताको सुरक्षाका लागि एउटा स्वचालित सेवा विकसित गरेको छ जसले वेभको निगरानीमार्फत चोरी भएको इमेलको ठेगाना र पासवर्डलाई पत्ता लगाउन सक्छ । यो सेवाले प्रयोगकर्ताहरुसँग जोडिएको जानकारीलाई केलाउँदै फेसबुकमा प्रयोग गरिएको जानकारी मेल खान्छ कि खाँदैन भन्ने कुरालाई पत्ता लगाउने काम गर्दछ ।

यदि यो स्वचालित सेवालाई चोरी भएको उपभोक्ताको बारेमा निजि जानकारी पत्ता लागेको खण्डमा यसले उक्त आँकडालाई एउटा प्रोग्राममा स्थानान्तरित गर्ने गर्दछ र यसलाई कम्प्युटरको भाषामा विश्लेषण गर्ने गर्दछ । डेली मेलका अनुसार, स्वचालित प्रणालीले त्यसपछि फेसबुक डाटाबेसको आधारमा कुनै पनि इमेल र पासवर्ड फेसबुकको लगइन सूचनासँग मेल खान्छ कि खाँदैन भनेर पत्ता लगाउने गर्दछ ।

फेसबुकका सुरक्षा इन्जिनियर क्रिस लंगले आफ्नो ब्लगमा लेख्छन्, ‘निजि आँकडा जस्तै इमेल र पासवर्डको चोरीको व्यापक नतिजा हुन सक्छ किनभने मानिसहरु थुप्रै पटक एउटै पासवर्ड अलग–अलग वेभसाइटमा प्रयोग गर्ने गर्दछन् । उनी अझ थप्छन्, ‘हामीले भविष्यमा मानिसहरुको फेसबुक खातालाई सुरक्षित गर्नका लागि एउटा विशेष प्रणाली विकसित गरेका छौँ जसले मानिसहरुको सार्वजनिक पोष्टमाथि निकै सक्रियताका साथ नजर राख्ने गर्दछ । यदि कुनै फेसबुक प्रयोगकर्ताहरुसँग जोडिएको जानकारी इन्टरनेटमा कहिँ कतै देखिएको खण्डमा त्यस्ता कुरालाई चाँडै नै उक्त व्यक्ति समक्ष सुचित गरिने समेत उनले आफ्नो ब्लगमा जानकारी दिए ।

- See more at: http://www.ratopati.com/2014/10/22/176432.html#sthash.Hr6w5V0p.dpuf

आइटी नेपालका ५ सफ्टवेयर

(0 votes)

क्यान सफ्टटेक २०१४ मा आइटी नेपालले मेलामा पाँच वटा विभिन्न सफ्टवेयर उत्पादनहरु प्रवर्द्धन गर्दैछ। नियो डट इआरपी, नियो डट एचआरआइएस, नियो डट फाइन प्लस, नियो डट आरटीएस प्लस र साप बिजिनेस वन नामका उत्पादनहरु कम्पनीले प्रवर्द्धन गर्न लागेको हो। व्यापारिक प्रयोजन, मानव संसाधन, बैंकिङ, सी प्लस वित्तीय संस्था, सेल्स सफ्टवेयरको रुपमा यी सफ्टवेयरहरु प्रयोग हुने कम्पनीले जनाएको छ।

कम्पनीले सार्वजनिक गर्न लागेको जर्मन कम्पनी साप एजीको साना तथा मझौला व्यवसायका लागि साप बिजिनेस वन सफ्टवेयर उपयुक्त हुने कम्पनीको दाबी छ। यो इन्टरप्राइज रिसोर्स प्लानिङमा विश्वभरमै चल्ने सफ्टवेयर रहेको कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रोहित रौनियारले बताए। यसले व्यवसायिक संस्थालाई वित्तीय व्यवस्थापन, वेयरहाउस र उत्पादन व्यवस्थापन, ग्राहकहरुसँगको सम्बन्ध व्यवस्थापन र खरीद व्यवस्थापनका लागि सहयोग गर्ने उनले बताए। यसको स्वचालित सञ्चालन प्रक्रियाले वित्तीय, मानवस्रोत र कार्यसञ्चालनमा प्रभावकारी रुपमा सहयोग गर्ने कम्पनीले जनाएको छ।
सन् १९९८ मा गोल्छा अर्गनाइजेसन अन्तर्गत स्थापना भएको आइटी नेपालले सन् २००२ देखि स्वतन्त्र संस्थाको रुपमा काम गर्न थालेको हो। मेलाको 'इन असोसियसन विथ' को रुपमा आइटी नेपाल रहेको छ

कम्प्युटरमा भाइरस र ओखती

(0 votes)

सूचना प्रविधिको विकाससँगै प्रयोगकर्ताको सुविधाका लागि विभिन्न ग्याजेट आएका छन्। तर, प्रयोगकर्ताको टाउको दुखाउने कारण पनि उत्तिकै छन्। कम्प्युटर, ल्यापटप, स्मार्टफोन जस्ता ग्याजेट प्रयोगकर्ताको टाउको दुखाउने एउटा प्रमुख कारण भाइरस हो।

सूचना प्रविधिमा जहाँ समस्या हुन्छ, त्यहाँ विकासकर्ताले समाधान पनि निकाल्ने गरेका छन्। भाइरसले टाउको दुखाएमा वा दुखाउनुअघि समाधान गर्न एन्टिभाइरस आविष्कार भएको छ। नेपाली बजारमा पनि एन्टिभाइरसको व्यापार पछिल्लो पाँच वर्षमा निकै बढेको व्यवसायी बताउँछन्।
बानेश्वर बस्ने रेश्मा मानन्धरले ल्यापटपमा अभास्ट एन्टिभाइरस हालेकी छिन्। एन्टिभाइरस नहाल्दा ल्यापटपमा आउने समस्या हालेपछि हटेको उनले बताइन्। 'कहिले कहिले नोटिफिकेसन भने आउँछ,' रेश्मा थप्छिन्। एन्टिभाइरस भएपछि ढुक्कले कम्प्युटर चलाउन सकिएको उनी बताउँछिन्।
कम्प्युटरलाई विभिन्न प्रकारका भाइरसले असर गर्न सक्ने भएकाले यसको कारणले प्रोग्राम बन्द हुने, डाटा चोरिने लगायत समस्या आउने काठमाडौं विश्वविद्यालयका आइटी अनुसन्धाता इन्जिनियर चन्दन गुप्ता बताउँछन्। ह्याकर भाइरस, किल ओभर भाइरस र सिस्टम बिगारिदिने भाइरस गरी तीन प्रकारका भाइरसले कम्प्युटरलाई समस्या दिने र एन्टिभाइरसले तिनलाई पत्ता लगाएर निष्त्रि्कय बनाइदिने उनी बताउँछन्। 'एन्टिभाइरससँगै नयाँनयाँ भाइरस पनि निर्माण हुन्छन्। त्यो प्रविधिलाई चुनौती दिन भाइरस पनि त्यही अनुसार निर्माण हुन्छन्,' उनी भन्छन्। नयाँनयाँ भाइरस आउने भएकाले त्यस्ता भाइरसलाई निष्त्रि्कय पार्न बेलाबेलामा एन्टिभाइरस पनि अपडेट गरिरहनुपर्ने गुप्ता बताउँछन्।
इन्टरनेट चलाउने कम्प्युटरमा भाइरस आक्रमण रोक्न एउटा भित्तो अर्थात फायरवाल हुन्छ। यसले बाहिर र भित्र आउने–जाने कुरा सुरक्षित छ कि छैन जाँच गर्ने र विश्वसनीय फाइलमात्र लिने गर्छ। कम्प्युटरका लागि हानिकारक सामग्री यसले लिँदैन। एन्टिभाइरस सफ्टवेयर सुरक्षा र फायरवाल वेब सुरक्षा भएको गुप्ता बताउँछन्। विन्डोज अपरेटिङ सिस्टममा भाइरसले धेरै असर गरेको तर लिनक्स र म्याकको लागि भाइरस बने पनि प्रभावकारी हुन नसकेको उनी बताउँछन्। 'म्याक र लिनक्सको सिस्टम नै भाइरस लाग्न गाह्रो हुने गरी बनाइएको हुन्छ। प्रयोगकर्ताको अनुमतिबिना असर गर्दै सक्दैन,' गुप्ता भन्छन्। लिनक्स, म्याक अपरेटिङ सिस्टम, उबुन्टु डेबियनमा अनुमति नियन्त्रण प्रयोगकर्ताको हातमा हुने भएकाले भाइरसले असर गर्न नसक्ने उनी बताउँछन्।
विश्वमा दैनिक तीन लाख १५ हजार किसिमका नयाँ भाइरस देखा परिरहेको अवस्थामा इन्टरनेट प्रयोगकर्ताका लागि व्यक्तिगत डाटा, गोप्यता पहिचान, अनलाइन कारोबार र सामाजिक सञ्जाल सुरक्षित राख्न यो नयाँ इन्टरनेट सेक्युरिटीले मद्दत गर्ने प्रविधिका ज्ञाता बताउँछन्। एन्टिभाइरस र इन्टरनेट सेक्युरिटीले नेपाली बजारमा देखिएका चुनौती सामना गर्न सक्ने गुप्ताको विश्वास छ। नेपालमा अहिले अनलाइन प्रयोगकर्ताको पहिचानसम्बन्धी युजरनेम, पासवर्ड, क्रेडिट कार्ड विवरण लगायत व्यक्तिगत डाटा चोरीका लागि बनाइने नक्कली वेवपेज (फिसिङ वेबसाइटं हरुले कम्प्युटरसहित मोबाइल अपरेटिङ सिस्टममा पनि आक्रमण गरेकोले यो चुनौती बनेको उनले बताए।
पाँच वर्षयता नेपालमा एन्टिभाइरसको प्रयोग निकै बढेको क्यास्परस्की एन्टिभाइरसको अधिकृत बिक्रेता सागर ग्रुपका बासुदेव लाखे बताउँछन्। नेपालमा पहिलेपहिले एन्टिभाइरस किनेर चलाउने चलन थिएन। अहिले सूचना प्रविधिको शिक्षामा विद्यार्थीको आकर्षणका कारण उपभोक्ता सचेत भइसकेको उनी बताउँछन्। 'पहिले पहिले इन्टरनेटबाट निःशुल्क डाउनलोड गर्न पाइन्छ भनेर मान्छेले किन्दैनथे। अहिले किनेरै प्रयोग गर्ने प्रयोगकर्ता धेरै बढेका छन्,' उनी थप्छन्। अहिले नेपालमा दुई दर्जनभन्दा धेरै एन्टिभाइरसका १८–२० ओटा कम्पनी रहेको उनी बताउँछन्। 'हामीले बेच्ने एन्टिभाइरस प्रयोगकर्ता एक लाख नाघिसकेको छ,' उनी भन्छन्। सागर ग्रुपले नेपालमा २००८ देखि क्यास्परस्की बेच्दै आएको छ। नेपालको एन्टिभाइरस बजारको आधा हिस्सा आफ्नो रहेको सागर ग्रुपको दाबी छ।
अहिले एन्टिभाइरस सेक्युरिटी सफ्टवेयर सामान्यतः इन्टरनेटमा आधारित भएर चलाउने गरेको लाखे बताउँछन्। 'विश्वमा अहिले दैनिक तीन लाख १५ हजार भाइरस, मालवेयरहरु आउँछन्। नेपालका प्रयोगकर्ताले एन्टिभाइरस नहाली चलायो भने नयाँ ल्यापटप अथवा कम्प्युटर पुरै इनफेक्टेड हुन्छ,' उनी भन्छन्। इन्टरनेटबाट सफ्टवेयर डाउनलोड गर्न सकिने भए पनि ती ट्रायल संस्करण भएकाले पूर्ण सुरक्षा नहुने उनी बताउँछन्। 'पाइरेसी गरेर चलाउँदा एक्टिभेसन कोड माग्छ। इन्स्टल गर्दैमा इन्टरनेट अपडेट गर्न छोड्दा त्यो मान्य हुँदैन,' लाखे भन्छन्। अहिले बजारमा पाँच सय रुपैयाँमा एन्टिभाइरस पाइने भएकाले किनरै एन्टिभाइरस प्रयोग गर्न उनी सल्लाह दिन्छन्। क्यास्परस्कीले एकजनाले मात्र प्रयोग गर्ने एक हजार रुपैयाँ पर्ने एन्टिभाइरस, तीनजनाले प्रयोग गर्न मिल्ने एक हजार चार सय रुपैयाँ पर्ने एन्टिभाइरस र क्यास्परस्की इन्टरनेट सेक्युरिटी बेचिरहेको छ। यी सबैको म्याद एक वर्षको हुन्छ। त्यस्तै, हालैमात्र कम्पनीले मल्टी डिभाइस सेक्युरिटी सार्वजनिक गरेको छ। यो सेक्युरिटी सिस्टम ल्यापटप, डेस्कटप, म्याक र एन्ड्रोइड स्मार्ट फोनमा प्रयोग गर्न सकिने कम्पनीले जनाएको छ।
पछिल्लो समयमा एन्टिभाइरसको बजार र प्रयोगकर्ता बढिरहेको इस्क्यान एन्टिभाइरसको आधिकारिक बिक्रेता फिनिक्स ट्रेडिङका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत राहुललाल श्रेष्ठ बताउँछन्। 'कम्प्युटरका महत्वपूर्ण डाटा चोरी र नोक्सान हुनबाट जोगिन एन्टिभाइरस खरीद गरेरै प्रयोग गर्नु जरुरी छ,' उनी भन्छन्। किनेको एन्टिभाइरसमा पाइने विशेषता डाउनलोड गरेकोमा नपाइने र गोपनीयता नियन्त्रण पनि नहुने श्रेष्ठ बताउँछन्। फिनिक्स क्यान सफ्टटेक २०१४ मा इस्क्यान युनिभर्सल सेक्युरिटी सुट, इस्क्यान एन्टिभाइरस र इस्क्यान इन्टरनेट सेक्युरिटीलगायत उत्पादन सार्वजनिक गर्ने तयारीमा छ। दुईजनाले प्रयोग गर्न सकिने युनिभर्सल सेक्युरिटी सुटको अधिकतम खुद्रा मूल्य एक हजार नौ सय ९९ रुपैयाँ तोकिएको छ।